CHO THAI NHI “NGHE NHẠC”:
CÓ LỢI NHƯNG CHỚ LẠM DỤNG
Hoa Nhài
Đứa trẻ ngay từ khi nằm trong bụng mẹ đã được nghe rất nhiều những âm thanh có tính nhạc; khi sinh ra lại được nghe những lời ru êm ái của mẹ, của bà; đến khi chết đi vẫn còn được nghe ban nhạc hiếu cử những bài lâm ai tiễn đưa về cõi vĩnh hằng. Bởi lẽ âm nhạc có vai trò vô cùng quan trọng với đời sống con người, nên không ít ông bố bà mẹ đã ép con nghe thật nhiều âm nhạc ngay từ thời kỳ bào thai.
1. Thai nhi có cảm thụ được âm nhạc không?
Tế bào não của thai nhi hình thành và phát triển theo những cơ chế hết sức phức tạp, sự tác động có chủ đích hoặc không có chủ đích của những yếu tố bên ngoài thai nhi chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới quá trính hình thành và phát triển ấy.
Ở tuần thứ 20 của thời kỳ bào thai, các tế bào thính giác bắt đầu biệt hóa mạnh, nhất là những tế bào ở khu vực cung mang hai bên (tương ứng với vùng tai khi thai đã trưởng thành). Đến tháng thứ 7, các tế bào thần kinh thính giác đã đạt tới độ tương đối hoàn chỉnh, có thể cảm thụ rõ ràng các âm thanh, nên sự tác động tích cực của âm nhạc sẽ kích thích các tế bào thính giác tạo nên các xung động kích thích vỏ não, kích thích các tế bào cảm thụ âm thanh của bán cầu não bên đối diện thông qua thể chai, làm cho não trẻ phát triển tốt hơn.
Nhưng bào thai nằm trong bụng mẹ, vậy các âm thanh có đến được với não trẻ không? Âm thanh có bản chất là sóng cơ học nên có thể lan truyền trong các môi trường vật chất như lỏng, đặc, rắn và khí. Bởi vậy nên những âm thanh có tính nhạc với dải tần số 20Hz đến 15000Hz ở bên ngoài môi trường hoàn toàn có thể lan truyền qua cơ thể mẹ để đến với não trẻ.
Ngoài đặc tính vật lý, âm thanh còn có đặc tính sinh học vô cùng quan trọng. Nếu một bản nhạc mở to với độ lớn của âm thanh trên 120dB, chắc chắn sẽ gây nguy hiểm cho tế bào thần kinh thính giác của thai. Nếu bản nhạc ấy vặn nhỏ xuống 90dB, trong thời gian ngắn thì không ảnh hưởng gì, nhưng chỉ cần kéo dài quá 8 tiếng đồng hồ thì lại gây hại cho não trẻ.
2. Tại sao thai nhi nghe nhạc lại có lợi?
Khi tế bào thính giác nói riêng, hay tế bào thần kinh của thai nhi nói chung biệt hóa đến một mức độ nào đó đủ tiếp nhận sự tác động trực tiếp của những âm thanh có tính nhạc, tạo nên những xung động thần kinh kích thích các tế bào não tăng cường phát triển và biệt hóa. Khi bị kích thích, tế bào não của thai nhi ở trạng thái hưng phấn sẽ tiết ra chất Endomorphin, có tác dụng duy trì sự hưng phấn đồng thời kích thích não phát triển tốt hơn.
Nếu người một bản nhạc được người mẹ yêu thích, bản thân các tể bào não của mẹ cũng tăng tiết Endomorphin lưu hành trong máu, nguồn máu này qua rau thai và dây rốn đến vòng tuần hoàn của thai nhi, cũng giúp cho tế bào thần kinh của thai nhi phát triển.
3. Vậy tại sao nghe nhạc cũng có thể có hại?
Với một con người, âm nhạc vừa là niềm vui nhưng cũng đồng thời là sự khó chịu.
Với người mẹ, bản nhạc chỉ với lý do đơn giản là không thích, hay các lý do khác như quá ồn ào, nghe trong những trạng thái mệt mỏi, căng thẳng, chắc chắn sẽ gây tình trạng ức chế tiết Endormophin, hay gây ra hiện tượng ức chế làm giảm khả năng giao tiếp mẹ con, điều đó sẽ không tốt cho não trẻ.
Một bản nhạc phù hợp với thể trạng và đặc tính của thai nhi, nếu được sử dụng đúng mức và đúng thời điểm, sẽ có tác dụng kích thích tế bào não phát triển. Ngược lại, nếu chọn bản nhạc không phù hợp, bắt thai nhi nghe quá nhiều hoặc phải chịu đựng những âm thanh quá lớn, đánh thức giấc ngủ của thai nhi, thì bản nhạc ấy sẽ ức chế hiện tượng tiết Endomorphin, ức chế sự phát triển của tế bào thần kinh.
Tuy nhiên, những câu hỏi đến nay vẫn chưa có lời giải đáp như: bản nhạc như thế nào là phù hợp với thai nhi, cho thai nhi nghe bao nhiêu là đủ, nghe vào thời điểm nào là đúng? Trước đây, người ta đã từng nghĩ, thai nhi nghe nhiều nhạc của Mozart thì đứa trẻ sinh ra sẽ thông minh vượt trội. Đã có nhiều nghiên cứu về chủ đề này, song đến nay tất cả đều dang dở. Đa số ý kiến cho rằng, nên để thai nhi nghe nhạc cổ điển. Nhưng cũng có nhiều ý kiến ngược lại, rằng thai nhi chắc chắn là hiếu động, nên sẽ yêu thích Pop – Rock hơn là các thể loại nhạc nhẹ hay nhạc cổ điển. Áp tai nghe vào thành bụng, văn Volum thật to để cho thai nhi được nghe nhạc, đó là cách mà hiện nay rất nhiều bà mẹ hay dùng. Chưa có nghiên cứu nào chứng tỏ làm như vậy đúng hay sai, nhưng tại sao không đặt giả thiết việc làm ấy sẽ gây ô nhiễm tiếng ồn cho đứa trẻ đang nằm trong bụng mẹ.
4. Không nên lạm dụng âm nhạc đối với thai nhi
Âm nhạc cũng giống như đồ ăn thức uống: ăn ít sẽ bị thiểu dưỡng trí năng và thẩm mĩ; ăn nhiều quá sẽ bị bội thực âm thanh; có loại âm nhạc bổ ích, có loại âm nhạc độc hại; có bản nhạc hợp với người này mà không hợp với người kia. Sử dụng âm nhạc như thế nào với thai nhi? Câu hỏi ấy đến nay giới khoa học vẫn chưa có chỉ dẫn rõ ràng, mà chỉ có những lời khuyên căn cứ trên những phân tích về mặt logic khoa học nhiều hơn là những bằng chứng khoa học xác đáng.
Con người là một thực thể của tự nhiên, nên thuận theo tự nhiên vẫn là lý tưởng hơn cả. Thay vì ép một thai nhi phải nghe thật nhiều nhạc áp tai nghe vào thành bụng hoặc người mẹ phải cố nghe thật nhiều nhạc (kể cả những bản nhạc gây ra sự khó chịu cho mẹ), thì hãy để cho đứa trẻ được tiếp thu âm nhạc một cách tự nhiên hơn. Ví như, người mẹ chọn nghe những loại hình âm nhạc mình yêu thích, nghe trong tâm trạng vui vẻ thoải mái, hay người mẹ có thể hát những ca khúc mình yêu thích với tâm trạng như hát để hai mẹ con cùng nghe, không bao giờ cố gắng nghe hay áp đặt một bản nhạc mình phải nghe.
Nên nhớ, thai nhi đang là một phần của cơ thể mẹ. Mọi hoạt động thể chất và tinh thần của mẹ thai nhi đều có thể cảm nhận thấy.
Link:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét